Gedachten bij de week

Tijdens deze zomervakantie op de Limburgse camping lukte het me zowaar om twee romans te lezen, beide door anderen aangeraden – zo gaat dat vaak bij mij. De eerste was getiteld ‘Als Beale Street kon praten’, in de jaren zeventig geschreven door James Baldwin. Het boek handelt over de liefdesrelatie tussen Tish en Fonny, twee jonge (zwarte) New Yorkers. Tish is zwanger en ze staan op punt van trouwen, maar Fonny zit in de gevangenis, hetgeen de zaken vanzelfsprekend nogal bemoeilijkt. Hij is false positive verdacht van verkrachting. Het boek verhaalt van de pogingen die de beide families doen om hem vrij te krijgen, bijgestaan door een jonge (blanke) advocaat die zich de schrijnende situatie aantrekt en betrokken blijft, ook als hij merkt dat hij zich in een wespennest gestort heeft. Het boek helpt je om de Black Lives Matter frustratie in de VS beter te begrijpen en waarom dat zo diep zit. Gaandeweg begon ik te zien hoezeer wij (ik zeg maar even ‘wij’) toch bij het establishment horen en hoe moeilijk het is je te verplaatsen in een stelselmatig achtergestelde bevolkingsgroep.

Het contrast met de tweede roman, ‘De trooster’ van Esther Gerritsen, kan op dit punt niet groter zijn. Eén van de hoofdpersonen daarin is als het ware de verpersoonlijking van het establishment. Henry Loman, een gevallen en gewezen politicus, wil een ander leven en zoekt rust en inspiratie in een klooster. Daar ontwikkelt hij een merkwaardige vriendschap met Jacob, de bij de broeders inwonende conciërge. Loman is iemand die, in tegenstelling tot Tish en Fonny, juist helemaal gewend is om de lakens uit te delen en de zaken naar zijn hand te zetten. In het contact met vrouwen breekt hem dat voortdurend op – hij lijkt niet in staat tot het onderhouden van een stabiele huwelijksrelatie – en ook in zijn werksituatie lijkt hij in de problemen te zijn gekomen door zijn hand overspeeld te hebben. Eén van de tragische lijnen in de roman is dat Henry’s verblijf in het klooster niet leidt tot het vinden van een nieuw bestaan. Hoewel er meer gebeurt en meer te zeggen is, brengt zijn manipulatieve manier van doen hem juist nog verder in de problemen.

We vergeten het snel, maar de Bijbel is grotendeels geschreven door mensen die aan de kant van Tish en Fonny stonden. De Henry Loman in mij moet dat begrijpen, voor hij werkelijk toegang krijgt tot een groot deel van de psalmen, de profeten, de gelijkenissen en het boek Openbaring. In een tijd waarin ik regelmatig op het puntje van m’n tong moet bijten en veel meer graag naar m’n eigen hand zou willen zetten dan mogelijk is, is dat geen gemakkelijke, maar wel een heilzame les.

ds. Wim Vermeulen

Eerdere gedachten:

01-08-2020
26-07-2020
19-07-2020
12-07-2020
05-07-2020
27-06-2020
20-06-2020
13-06-2020
06-06-2020
30-05-2020
23-05-2020
16-05-2020
09-05-2020
02-05-2020
25-04-2020
18-04-2020
11-04-2020 
04-04-2020
28-03-2020
21-03-2020
14-03-2020