Gedachten bij deze week

Dat kwam wel even binnen maandag: geen openbare samenkomsten tot 1 juni! Hoopten we vorige week misschien nog elkaar met Pasen weer te kunnen zien, inmiddels weten we beter. Het wordt zoals het er nu voorstaat niet eens Pinksteren in de kerk. Hoewel, al schrijvend moet ik mezelf natuurlijk meteen corrigeren. Natuurlijk wordt het wel Pasen en wel Pinksteren. Als je de dienst van afgelopen zondag gevolgd hebt: denk nog even terug aan Bar-Abbas. Zijn binnenwereld was niet de enige wereld en het beslissende gebeurde buiten zijn blikveld. Dat probeer ik in deze rare tijden in ieder geval mezelf voor te houden: de omstandigheden waar we in getuimeld zijn met elkaar beperken ons wel, maar bepalen ons niet. Ondertussen bereiden we ons wel voor op een langere periode van gemeente-zijn op afstand. En wordt er nagedacht over hoe het moet met bijzondere diensten die gepland stonden maar op de verwachte tijd en/of manier niet door kunnen gaan: doop, avondmaal, belijdenis.

Rare tijden
Ik betrapte me erop dat ik die woorden veel gebruik. ‘Het zijn rare tijden, vindt u niet?’ Dat was deze week zo ongeveer m’n openingsvraag tijdens de vele telefoongesprekken die ik voerde. Maar na een paar dagen ging die vraag me tegenstaan. Alsof de tijden tot twee weken voor nu niet raar waren. Iemand maakte me attent op een boeiende observatie van Lieke Marsman in de Volkskrant. Zij is een jonge schrijfster en vanwege ziekte al veel langer aan huis gebonden. Ze schrijft: ‘Gek genoeg voelt het nu de wereld om me heen remmend en piepend tot stilstand komt daarom alsof er iets wordt rechtgezet… alsof de buitenwereld een inhaalslag maakt en eindelijk in lijn komt met mijn binnenwereld’ (VK, 16 maart). Tijdens de vele telefoongesprekken van de afgelopen week merkte ik dat iedereen deze dingen op zijn of haar eigen manier beleefd, sterk afhankelijk van je omstandigheden. Ben je alleen, samen, of heb je 24/7 een gezin met (kleine) kinderen te onderhouden? Ben je tot nog toe gezond of ben je zelf of zijn mensen in je omgeving ziek (geweest)? Is je huis een fijne plek voor je of komen de muren op je af? Ben je vanwege je beroep extra druk of maak je je veel zorgen om je baan? Het antwoord op al die vragen maakt nogal verschil. Tegelijk hoor ik in al die ontmoetingen op afstand een rode draad die lijkt op wat Lieke Marsman observeert: binnenwereld en buitenwereld komen in tempo meer bij elkaar en dat ervaren ineens een heleboel mensen. Er ontstaat meer ruimte voor de trage vragen. Wat hebben deze dingen ons te zeggen? Waar leidt dit toe? Zelfs al heb je nog niet het begin van een antwoord, dan is alleen de vraag toelaten al winst. Al hoop ik ook dat er gaandeweg antwoorden rijpen. Schroom niet om je gedachten te delen.

Het liederenbord in de kerk is een stilstaande klok geworden en staat nog steeds op biddag. Tijdens de dienst van afgelopen zondag zei ik ook al iets over de zeggingskracht van liederen. Zinnetjes die je normaalgesproken met een zekere achteloosheid zingt, krijgen ineens nieuwe betekenis. ‘Ik keer terug in het huis van de HEER’ (Psalm 23), ‘Gij volgt mij waar ik zit of sta’ (Psalm 139), ‘Ga met God en Hij zal met je zijn/bij gevaar in bange tijden/tot wij weer elkaar ontmoeten’ (Lied 416). Op het stilstaande psalmbord staat ook nog steeds lied 447, dat we op biddag zongen rondom de gebeden. Ook een lied om de komende tijd er regelmatig bij te pakken en er gewoon even vijf minuten stil mee in een stoel te gaan zitten.

Wat Hij bedoelt dat rijpt tot zin,
wordt klaar van uur tot uur.
De knop is bitter, is begin,
de bloem wordt licht en puur.

Namens de predikanten,
ds. Wim Vermeulen