Gedachten bij de week door ds. Wim Vermeulen

De aarde zit boordevol hemel
en elke struik, hoe gewoon ook,
staat in lichterlaaie voor God.
Maar alleen wie het ziet,
trekt zijn schoenen uit.
De rest zit eromheen
en plukt bramen.

Dit kleine, fraaie gedichtje van Elisabeth Barrett Browning (1806-1861) gaat al een aantal jaren met me mee, nadat ik er een keer op gewezen was door een Engelse vriend. Deze week kreeg ik het weer eens onder ogen, nu via een nieuwsbrief waarop ik geabonneerd ben. Toeval of niet, maar een dag eerder had ik in een gesprek het betreffende gedichtje zelf ter sprake gebracht.

Het gesprek ging, met twee jonge mensen, over trouwen. Wat me opvalt aan gesprekken met mensen die willen trouwen, is dat ze over het algemeen de kerkdienst als het meest betekenisvolle moment van de dag beschouwen. Theologisch gezien is dat eigenlijk vreemd. De reformatie haalde het huwelijk weg uit de sacramentele sfeer, en maakte het primair tot een burgerlijke verbintenis. De kerk geeft daar haar zegen aan, niet minder, maar ook niet meer.

Toch denk ik soms dat de wal het schip een beetje aan het keren is. De visie van jonge mensen op trouwen is daar dan zo’n voorbeeld van. ‘Weet je wel dat jullie veel sacramenteler over het huwelijk denken dan je geloofstraditie in feite ‘toelaat’?’, vroeg ik. Zo hadden ze daar nog nooit over nagedacht, maar ze vonden hun eigen gedachten in ieder geval vrij vanzelfsprekend. Hier zie je dus eigenlijk hetzelfde gebeuren als ten aanzien van kerkgebouwen en andere heilige plaatsen, waar het vorige week over ging in dit stukje. Ook dat ‘kan’ eigenlijk niet vanuit een protestants werkelijkheidsperspectief. Maar de secularisatie en de bijbehorende verschraling zijn inmiddels zover doorgedrongen dat er vanuit gemis een nieuwe zoektocht ontstaat naar wat ‘heilig’ is.

Is dit werkelijk een nieuwe trend en zal deze zich voortzetten en zo ja in welke richting? Ik ben er lang niet zeker van, maar wel benieuwd naar. Ik zie nog heel veel mensen die rustig en onverstoord bramen plukken. Maar ik zie ook mensen die hun schoenen uit beginnen te trekken. Klimaatactivisten bijvoorbeeld, zouden er daar ook bij zijn die opnieuw besef krijgen van het gewone dat in lichterlaaie staat voor… ja, voor wie? Dat is misschien wat minder duidelijk. En wie gaat hen dat vertellen?