Een paar weken geleden kreeg ik van een vriend het boek ‘De levensweg van Dag Hammerskjöld’ te leen. ‘Dat moet je maar eens lezen’, zei hij erbij. Voor wie deze naam niets zegt: Dag Hammerskjöld was secretaris-generaal van de Verenigde Naties van 1953 tot aan zijn vroegtijdige dood in 1961. Het meest bekend is hij geworden door zijn geestelijke testament ‘Merkstenen’, een bundel dagboekaantekeningen die na zijn dood zijn uitgegeven en in korte tijd een spirituele klassieker werden. Het boek Merkstenen ken ik en ik lees er vaak in. Hammerskjöld schrijft daarin indringend over de drie wegen die hij in zijn leven moest gaan: de weg naar buiten (de wereld in), de weg naar binnen (zijn eigen hart in) en de weg naar boven (tot God). Prachtig om al lezend mee te mogen kijken in het hart van een publieke figuur met een ongelooflijk rijke en diepe binnenwereld.

Eén van de fragmenten uit Merkstenen die veel aandacht krijgen in ‘De levensweg van Dag Hammerskjöld’ is een stukje dat hij schrijft in de zomer van 1955 met als titel ‘Respect voor het woord’. Het gaat zo:

Respect voor het woord is het eerste gebod in de discipline waardoor een mens kan groeien tot rijpheid – intellectueel, emotioneel en moreel. Respect voor het woord – te gebruiken met de grootste voorzichtigheid en in een onwrikbare waarheidsliefde – is ook voor de samenleving en voor het menselijk geslacht een voorwaarde voor verdere groei. Misbruik van het woord betekent verachting tonen voor de mens. Het ondermijnt de bruggen en vergiftigt de bronnen. Het voert ons terug op de lange weg van de menswording. ‘Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, dat de mensen van elk nutteloos woord dat zij zullen spreken, rekenschap moeten geven op de dag van het oordeel’ (Matth. 12:36)

Het is een stukje waar je even op moet kauwen. Maar dat is ook precies de bedoeling. Want goede woorden verdienen zulk respect. En als we dat niet meer kunnen opbrengen, zijn we dan niet bezig om ‘bruggen te ondermijnen en bronnen te vergiftigen’?

Ik beschouw het als onze gezamenlijke opdracht als gemeente: respect tonen voor het woord. Prachtig als we bekend staan als mensen die woorden gebruiken met ‘grootste voorzichtigheid’ en ‘in een onwrikbare waarheidsliefde’. Respect voor het woord in alle vormen: geschreven, gepredikt, gesproken (al dan niet in vertouwen) en bijeengehouden door het Levende Woord: Jezus Christus, de Opgestane.

ds. Wim Vermeulen